Oorlog Dichtbij, tentoonstelling in de A-kerk van 16 februari – 22 juni

Zaterdagmiddag 15 februari 2025. De openingsingrediënten worden aangekondigd door Inge Basteleur: muziek van Sterre Hond op een glimmende Steinway en Stephanie Tan op klarinet, twee jonge, veelbelovende, musici van het Prins Claus-conservatorium, dan directeur Patty Wageman van Groninger Kerken en als hoofdmoot curator van de tentoonstelling: Martin Hillenga.

Heerlijke muziek van onder andere Poulenc en Fazil Say. Van de laatste hoorden we ‘Black earth’ waarbij pianist Hout op de piano een Turkse Luit laat horen. Bijzonder en prachtig tegelijk.

Historicus Martin Hillenga (auteur van het bekende ‘Watapatja’ en van het fotoboek ‘Groningen 40/45’)  memoreert een belangrijke vraag van Liesbeth Fransen: ‘Waarom de oorlog centraal stellen als 80 jaar vrijheid wordt gevierd?’ Hillenga gaat in op de diverse presentatievormen van het thema oorlog en vertelt over Groningse geschiedenissen, over verzet, verraad en deportaties in W.O.II.

Centraal in deze boeiende expositie staan de verhalen, onder andere het aangrijpende over het Joodse meisje Francisca Cohen, van wie het poesiealbum op een groot tableau wordt getoond. Francisca werd met haar moeder, broertje en drie zusjes vermoord in Auschwitz.

Ook de A-kerk heeft in de Tweede Wereldoorlog een rol van betekenis gespeeld. Boven de gewelven hebben Engelse piloten zich voor de bezetter schuilgehouden en in de kansel zat een radio verborgen. 

Bij de tentoonstelling wordt een scala aan media ingezet: sound scapes, A.I., audiofragmenten en fotografie. Daarnaast zijn voorwerpen te zien die in de oorlog werden gebruikt. Ruim twee honderd vierkante meter foto’s over alle facetten van de oorlog zijn tentoongesteld. We zien op de Grote Markt en naast de Korenbeurs marcherende Hitler Jugend en Duitse soldaten, verstilde foto’s van gevels met bordjes ‘Voor Joden verboden’, in de oorlog op een zolder verborgen fietsen die bij woningrestauraties weer tevoorschijn zijn gekomen en meer. 

Het zal niemand verbazen dat al kijkend naar thema’s als pijn en verlies, leven en overleven, onschuld en schuld, dreiging en onderdrukking, collaboratie en vervolging, parallellen worden getrokken met huidige wrede oorlogssituaties in Syrië, Oekraïne en Gaza.