Twee jaar na de manifestatie Bitterzoet Erfgoed wordt de vierde, geheel herziene druk van ‘Sporen in het Slavernijverleden in Groningen’, gepresenteerd. De toon in de toespraken is alweer iets opgeschoven: duidelijker, opener. En soms zelfs vragend om actie.
Na museumdirecteur Nicolette Bartelink spreken auteur Barbara Henkes, cdk René Paas, uitgever Anton Scheepstra, dichter Charles Goudsmit en Joël Feliz van de Bitterzoet-stuurgroep een goed gevulde kleine museumzaal, ik denk zo’n zestig, voor 95 % witte personen, toe. Later bij de hapjes en drankjes luisteren we naar de fijne muziek van Jasmijn Kramer.
De sprekers doen stuk voor stuk hun best openhartig te zijn. Als commissaris Paas de kniebuiging van onze koning en de excuses van premier Rutte memoreert siddert de zaal: zal hij namens Groningen, de derde stad in Nederland die schaamteloos van de slavenhandel profiteerde, ook excuses aanbieden? De spanning neemt snel weer af, hij doet het niet.
We horen dat niet de tot slaaf gemaakten, maar destijds wel de eigenaren vorstelijk werden gecompenseerd. Gefortuneerd Groningen profiteerde aan alle kanten, zeker toen in 1863 de slavenhandel werd afgeschaft. Toch jammer dat in Groningen (nog) geen slavernijmonument is. Wel horen we een ideale locatie daarvoor: naast of bij de Nieuwe kerk, waarover een interessant verhaal met Zwarte Maandag voorbijkomt.
Het gepresenteerde boek, de geheel herziene vierde druk alweer, bevat vijf fietsroutes en een wandelroute. Nummer drie gaat langs Lutjegast met Maori-kunst in het Abel Tasmanmuseum. Nummer vijf beschrijft de Tularoute. Tula was de door Ploegkunstenaar Toos Hagenaars in brons verwerkte voorman van de slavenopstand in Curaçao. Dat Tula naakt werd afgebeeld zorgde nadien voor discussiestormen hetgeen leidde tot een onzalig verblijf van het beeld in een Winschoter gemeentelijke opslag.
Het boek en dan vooral de fietsroutes opent een schat aan feiten over de rol van Groningen in de veelkleurige, dramatische, besmeurde geschiedenis. Goudsmit, zelfverklaard wereldverbeteraar en activist leest het gedicht ‘Niemand’ voor over wegkijkende ogen. Joël Feliz benadrukt de betekenis van taal en bepleit dat wij een andere bril gaan opzetten een naamsverandering: niet een zwarte, maar een blanco bladzijde en spreekt de hoop uit dat we van een gecreëerde naar een vergrote bewustwording toegroeien.
