Op donderdag 25 mei organiseerde de buurtvereniging A-Kwartier een thema-avond over verduurzaming in het fraaie monumentale pand van de Stichting Nieuw Nabuurschap aan de Hoge der A. Deze Stichting richt zich niet op het thema van de avond zoals ik had aangenomen maar op mensen – meestal hoog opgeleid – met langdurige psychiatrische klachten die daar de kans krijgen mee te doen in de maatschappij en op de arbeidsmarkt.
Na de introductie van deze Stichting door directeur Wim Schuiten, legden Maarten Viveen van Libau (adviesorgaan voor ruimtelijke kwaliteit en cultureel erfgoed) en Piter Bakker, projectbegeleider van de wooncoöperatie de Huismeesters, uit dat er voor het verduurzamen van de veelal oude woningen in het A-kwartier geen pasklare oplossing voorhanden is. Het zal altijd maatwerk moeten zijn. Ook dit maatwerk zal echter niet kunnen zorgen voor echt duurzame panden. Duurzaamheid van woningen valt en staat namelijk met isolatie. En juist over isolatie hebben we ons al lange tijd niet erg druk gemaakt. Als we het koud kregen, zetten we gewoon de centrale verwarming wat hoger, gestookt op ruim voorradig, goedkoop gas uit eigen bodem. Toen de gevolgen én de oorzaken van de klimaatveranderingen steeds duidelijker werden, drong bij velen het besef door dat we zo niet door zouden kunnen gaan. Het gebruik van fossiele brandstoffen zou beperkt moeten worden, op langere termijn uitgebannen. We werden echter pas massaal wakker toen we geconfronteerd werden met de torenhoge rekeningen waarmee de recente energiecrisis gepaard ging.
Duurzaamheid kwam in het brandpunt van de belangstelling te staan en de slechte isolatie van onze oudere huizen werd een acuut probleem. Voor de bewoners van monumenten, in het A kwartier ruim vertegenwoordigd, extra problematisch omdat verduurzaming vaak botst met het in stand houden van de monumentale waarden van hun huis, gebonden aan de wet- en regelgeving van Monumentenzorg. In deze tijd van personeelsgebrek maakt de ingewikkelde regelgeving bovendien de noodzakelijke vergunningverlening een zaak van lange adem. Wel zijn in Groningen de betrokken instanties bezig de procedures aanzienlijk te vereenvoudigen en Viveen toont zich optimistisch dat dit zal lukken. Hij benadrukt ook dat de organisaties die zich in Groningen bezig houden met de energietransitie hun uiterste best doen deze binnen de wettelijke kaders en de gestelde termijnen voor elkaar te krijgen. Wellicht is noordwest Groningen in 2030 aardgasvrij, zoals nu het streven is en wie weet, wellicht is heel Groningen in 2050 inderdaad CO2-neutraal. Bakker kwam bovendien met de geruststellende gedachte dat de tegenwoordige transitie al vanaf het begin van onze jaartelling voorgangers heeft gekend die uiteindelijk allemaal succes hebben gehad.
Hij sloot zich vervolgens aan bij een opmerking uit het publiek dat alleen nieuwbouw gas-loze woningen mogelijk maakt. Wel komen er voor de bewoners van oudere huizen steeds meer technieken beschikbaar om te voorkomen dat er onnodig warmte ontsnapt, zoals het na-isoleren van muren, daken, vloeren, ramen. Bakker wees ook op veel kleinere, vaak niet vermoede effectieve ingrepen zoals het dicht zetten van naden, kieren en het afschermen van de brievenbus. Deze optimalisatie van de isolatie kan leiden tot een aanzienlijke gas-besparing die we nog aanzienlijk kunnen vergroten door het inzetten van zonnepanelen en hybride warmtepompen. Deze wordt gekoppeld aan de bestaande op gas gestookte cv-ketel, en kunnen zorgen voor een groot deel van de warmtevoorziening. Alleen als het erg koud is, springt de ketel dan bij. Maar dit is natuurlijk geen echt duurzame oplosing. Daarvoor is de hoop gevestigd op een snelle transitie van aardgas naar waterstof. En daar wordt hard aan gewerkt, ook in bijvoorbeeld Delfzijl waar een enorme waterstoffabriek zal verrijzen.
En dan: Dan is er geen vuiltje meer aan de lucht!
